–Temelde bir Uluslararası Örgütlerin iki işlevi vardır.
- Uluslararası arenada düzen ve istikrarın sağlanması.
- Örgütlerin ortak amacını gerçekleştirmek. Bunun sonucunda düzen ve istikrar sağlanır.
Bununla beraber başka işlevlerde bahsedebiliriz.
- Uluslararası Sosyalleşme: İki tür sosyalleşme vardır.
a) Devletlerin Sosyalleşmesi
b) Devlet Adına Çalışan Temsilcilerin Sosyalleşmesi
Uluslararası ilişkilerin temel ilkesi: Karşılıklı bağımlılıktır. Bunun artması da Uluslararası Örgütler ile olmuştur. Uluslararası organizasyonlarda en az iki devletle muhatap olursunuz. Devlet olarak sosyalleşmeniz sağlanır. Bu sadece devlet için değil, devlet adamları için de geçerlidir.
- Uluslararası Hukukun Oluşumu: Örgütler ciddi rollere sahiptir. Örgütlerin kendi kurucu anlaşmaları uluslararası hukuk kuralıdır. Kendi aldığı kararlar ve anlaşmalar uluslararası hukuka önemli bir katkılar sağlamaktadır. Her örgütün uluslararası hukuka katkıları gücü oranındadır. Örneğin AB kuralları 28 devlet açısından önemliyken BM, GK kararları ise bütün dünyayı ilgilendirir.
- Dış Politikada Araç Olması: Devletler örgütlere üye olarak belli menfaat güderler. Devletlerin dış politikadaki amaçlarını gerçekleştirmek adına uluslararası örgütler oldukça önemlidir.
- Diplomasi ve Müzakere Kültürü: Çok taraflı ilişkiler Uluslararası Örgütler kurulmadan önce istisna konferans ve kongrelerde – toplantılarda- oluyordu. Ancak UAÖ kurulduktan sonra bu konferanslar daha düzenli ve sistematik şekilde yapılmaya başlanmıştır. Bu diplomasi ve müzakere kültürünün yaygınlaşmasında oldukça etkili olmuştur.
- Çok Taraflılık ve Açıklık: Eskiden ikili ilişkiler esastı. Uluslararası Örgütler çok taraflılığı yaygınlaştırmakla gizli anlaşmalar, faaliyetleri önlenmiş oldu.
- Bilgi Sağlama: Örgütler bir sistem olarak kendi konuları ile ilgili düzenli bilgi alırlar, rapor alırlar. Bu durum casusluk değildir, yasaldır. Daimi temsilciliklerin en önemli görevi bilgi edinmedir.
- Karşılıklı-Sürekli Denetim: Eğer bir UAÖ üye olursanız, hem örgütün denetimine hem de üye diğer
devletlerin denetimine tabi olabilirsiniz. Bu denetim sürekli olarak devam eder. Her yıl en az bir rapor verilir. Yarı yargısal, siyasi gibi mekanizmalar vardır. Her örgütün kendisine göre mekanizmalarından bahsetmek mümkündür.
- Kamuoyu Oluşumu: Küreselleşme ve teknik gelişmeler nedeniyle her zaman kesin doğru bilgiye ulaşması ciddi bir kamuoyu oluşturmak gerekiyor. Uluslararası örgütler oluşturulan kamuoyu üzerinde oldukça etkilidir.
- İstihdam: Uluslararası örgütlerde çok sayıda insan çalışır.
- Uluslararası Faaliyet: Örgütler kendi alanlarında uluslararası faaliyetler yapabilirler. Mesela Dünya Tarım Birliği özellikle Afrika’da tarım çalışması için faaliyetler yapar. Tohum verir, teknikler gösterir. İşçileri eğitir.
- Uluslararası Meşruiyet ve Katılım: Devletler yaptıkları davranışın hukuka uygunluğunu sağlamak için örgütlerden karar çıkartırlar ve meşrulaştırırlar. Meşruiyeti sağlamanın en kolay yolu örgütlerden karar çıkartmaktır.
- Uluslararası Arenada Temsil: UAÖ bir forum niteliği taşır. Herkes kendi sıkıntısı dile getirebilir. Bölgesel coğrafyaların sorunlarının uluslararası arenaya taşıması açısından mühimdir.