ACHESON PLANI NEDİR? - Kıbrıs Sorunu Tarihi | İlim ve Medeniyet

Acheson Planı, Kıbrıs sorununun tırmandığı 1963-1964 döneminde A.B.D.’nin özel temsilcisi Dean Acheson tarafından önerilen çözüm yolu önerisidir.

Buna göre Kıbrıs adası her ikisi de NATO üyesi olan Türkiye ve Yunanistan arasında ikiye bölünerek paylaştırılacak, böylece iki müttefik ülkeyi savaşın eşiğine getiren bir sorun çözülmüş olacak ve NATO dışındaki güçlerin adaya müdahalesi engellenecekti. Plan adanın iki ülke arasında nasıl bölüştürüleceğini açıklığa kavuşturmuyordu.

Acheson Planına Göre:

• Komikebir’in 2 mil batısından geçen bir Kuzey-Güney çizgisinin doğusu, yaklaşık 200 mil kare, 50 yıl için Türkiye’ye kiraya verilecekti.
• Ada Türklerine azınlık hakları verilecek ve Lefkoşa’da Türk işlerine bakan bir yüksek memur bulunacaktı.
• Ada Yunanistan’a verilecekti.
• Türk Hakları ABD garantisi altına verilecekti.

Acheson Planı Sonuçları

Türkiye prensip olarak bu planı reddederken, Rum tarafı, Makarios “kayıtsız ve şartsız Enosis öngörmediği için” bu planı kabul etmemiştir. Makarios, “koşulsuz Enosis” öngörmeyen hiçbir planı kabul etmeyeceğini bir kez daha ortaya koymuştu.

Hem Türkiye hem de Yunanistan’dan destek görmeyen bu plan bir sonuç getirmemiştir.