Tuvârıklar

Osmanlı tâbi’iyyetinde bulunan Tuvârıkların mecmû’u …, 50 bin  ve bütün şimâl Tuvârıklarının ‘adedi…, 120’dir. Fizân meb’ûsu Câmî Beğin da’veti üzerine Tîbû ve Tuvârıklardan on onbeş bin kişinin sâhile müteveccihen hareket etmesi yazılması üzerine Osmanlı Tuvârıklarından Azcer birer resmini koymağa ve bazı ma’lûmât i’tâsını muvâfık bulduk.

Yarınki nüshamızda dahi Tîbûlarla diğer kabâ’il hakkında ma’lûmât vereceğiz. Azcer  Tuvârıkları, Cant, İnozan Gatdan i’tibâr-ı fizânın cenûbundaki sevkine vahasına kadar yapılmıştır.

Azcer Tuvârıkları yirmi senedir Osmanlı iseler de baʾiyyetlerinin pek samimi ve hakiki bir şekle girmesi Recep Paşa merhûm tarafından Kul Ağası Câmî Begin Gata Kumanda ve Kaymakam olarak gönderilmesiyle başlar.

Bu hırçın ve cesur kavim, pek cesur bir zâbit, mâhir bir siyâsi, bî-nazîr bir sipahi olan Câmî Begi son derece sevmeğe başlamış ve hatta hakkında hurâfeler bile tertîb etmişlerdi.

Tuvârıkların dört emîri olup en büyükleri (( Sultân Âmûd))dır ki makâm-ı hilâfete şiddet müddeti, hükûmet-i Osmaniyeye muhabbeti ile meşhurdur. (( Emir )) Âmûd’dan sonra en müteneffiz re’isdir. Daha sonra bu fenâyet gelir.

Bu üç re’is ‘inde’l-îcâb beş bin hicîn Süvari çıkarabilirler. Tuvârıklar, deve ile kırk günde kat’ edilen mesâfeleri, on iki günde kolayca kat’ ederler. Beş altı günde bir kere su içmek, günde haz-i zemita yani kavrulmuş arpa unu yemek ile yirmi otuz gün çöllerde dolaşmak, Tuvârıklara mahsûs harkelerdendir. Azcer Tuvârıkların çoğu Senûsî, birazı arvasidir. Cümlesinin zâviye-i merkeziyesi Gatadaki Senûsi zâviyesi ise de asıl Tuvârık umuriyle iştigâl eden zâviye ((Vâv))  zevâyesidir.

((Vâv))  Küfre çölü ile fizân serîrleri arasında kâ’in bir vahadır.

-mâba’di yarına-

Şehbender-zâde Filibeli

Ahmed Hilmi

LATİN ALFABESİNE AKTARAN:

MUSTAFA ÇAĞLAR & EROL TURUNÇ

Not:Bu metnin seçiminde ve latin alfabesine aktarılmasında emeği geçen değerli hocamız Yard.Doç.Dr. Ahmet KOÇAK’a teşekkür ederiz.

KAYNAKÇA:

Kanad, no:3, 21 eylül 1327/4 teşrin-i evvel 1911