Ozan DurArapçanın geleceği
Fasih Arapça her geçen gün güç kaybediyor. Lehçeler ise gelişerek büyüyorlar. Lehçeler ile Fasih arasında genelde çok fark yok. [1] Buna rağmen Arap dünyası birbiri ile anlaşamıyor. Daha genel bakıldığında ümmetin en azından Âlimleri Arapça bilmek zorundadır diye düşünüyorum. Birbirleriyle İngilizce konuşmak yerine Arapça konuşsalar güzel olur. Türkiye gibi ülkelerde lehçeye çok önem verilmiyor. Bu lehçenin öğretilmesinin zorluğuyla da alakalı. Konuşacak birilerinin olması gerekiyor. Türkiye gibi ülkeler fasihe yatırım yapıyorlar. Bu çok önemli bir olay. Buna rağmen eğer öğrenci farkında değilse Arap ülkelerine gidince büyük bir şoka uğruyor. Çizgi filmler gibi konuşuyorsun diyorlar. Bu algının Arap dünyasında değişebilmesini niyaz ediyorum. İnsanların konuşmadığı bir dilin ber hayat olduğunu iddia etmek zor. Buna rağmen son zamanlarda YouTube kanallarında fasihe de yer veren bazı arkadaşlarımız oldu. Hasu[2] bunlardan biri.
Hasu’nun geçtiğimiz günlerde bir YouTube konuşmasını dinledim. Kendi yaşadığı zorlukları aktarıyordu. Arapça yükseköğretimin dili sanıyordum dedi. Ama Ürdün üniversitelerinde Hocaların Ammice konuştuğundan bahsediyor. Fasih Arapçaya sahip çıkmak istediğinde de zorluklar yaşıyor. İslam dünyasının ortak dili Arapça olabilir bu mümkün. Ama parçalanmış ve birbirinden ayrılmış bir dil bunu başaramayabilir de. O yüzden Fushanın kullanım alanının artması gerekiyor. En azından üniversitenin dili Fusha olsa fena olmaz. Halkın bu dili konuşmasını beklemek zor. Kolay bir şey değil bu. Lakin buna rağmen Fasihin önü daha çok açılabilir. YouTube’da fasih konuşmalarının sayısı artırılsa fena olmaz. Birçok üniversite hocası bile Fusha bilmeyebiliyor. İnsan ömrü de sınırlı olduğundan birçok Arap ülkesinde konuşulan lehçeleri öğrenmek zor. Öğrense bile pratik yapmazsa akılda kalmayacak. Buna rağmen Mısır ve Suudi Arabistan bölgenin en güçlü iki ülkesi. Bu iki ülke üzerine çalışmalara öncelik verilebilir. Mısır tarihten gelen özelliklerle önemli bir konumdaydı. Suudi Arabistan ise son yüzyılda önem kazanmaya başladı. Ayrıca Mekke ve Medine’nin yönetimini elinde tutmak onlara ayrı bir güç kazandırıyor.
Ammice bilmek iş imkânları açısından fayda sağlıyor. Fasihi herkes bilmeyebilir. Derinlemesine topluma nüfuz edebilmek için de bence öğrenilmeli. Konuşmasak bile Ammice bilmeliyiz diye düşünüyorum. Fasihin Arap dünyasında kredisi düşük. Lakin bu durum gelecekte değişmez değildir. İslam dünyasının entelektüelleri bu dile sahip çıkmalı diye düşünüyorum.
Ammice öğrenmeyi düşünenlere birkaç tavsiye vermek isterim. Önce Fasih bilmenizi isterim. Bununla beraber Mısır lehçesi diğer lehçelerden bariz olarak öne çıkıyor. Bunun da sebebi yıllarca Mısır’ın film sektörünün gelişmiş olması idi. Bundan dolayı Arap dünyası Mısır filmlerine aşina ve Mısır lehçesini anlayabiliyorlar. Konuşamayabilirler belki ama anlayabilirler. O yüzden bu lehçeye yönelik yatırım yapılabilir ama dediğim gibi sınırlı bir yatırım olmasında yarar var. İslam dünyası Fushaya sahip çıkarlarsa daha rahat iletişime geçebiliriz. Bugün bakıldığında Türkiye’den bildiğim kadarıyla birçok genç Kur’an’ın dili diyerek Arapça öğrenmek istiyor ve Arapça çalışıyorlar. Allah’ın ne dediğini anlamak istiyorlar. Ayrıca namazlarda okuduğumuz surelerin anlamlarını anlayabilmek ayrı bir lezzet katar. Dünya imtihan yeri ve Rabbimiz ile Kur’an okuduğumuzda konuşuyoruz. Namazda da Rabbimize en yakın olduğumuz yerler var. Duaları ve sureleri anlayabilmek bu açıdan önemli. İslam dünyasını bir arada tutabilecek en azından kültürel olarak sağlam bağlar kurmamızı sağlayacak şeylerin başında Arapça geliyor. Peygamberimiz de ortak değerlerimiz arasında. Tabi ki farklı İslam ekolleri olsa da ortak noktalar üzerinden bağlarımızı kurabiliriz. Birbirimizin dertleriyle dertlenebilir ve birbirimize sahip çıkabiliriz.
Arapçaya gereken ehemmiyeti verelim Gençler. İslam dünyası ile bağlarımızı sağlam kuralım. Herkese kolaylıklar dilerim.
Ozan Dur
Arapça bilenler Hasunun konuşmasını dinleyebilirler.
[1] Lehçeye göre de değişir.
[2] He harfi hırıltılı. Şu harfin karşılığıdır (خ).