Her genişleme ve derinleşme dalgası Avrupa Birliği kurumlarında önemli değişiklikler yaratmaktadır. 

Genişlemenin ve derinleşmenin bir sonucu olarak Komisyon, Parlamento, Bakanlar Konseyi gibi temel kurumların yanı sıra Avrupa Ekonomik ve Sosyal Komitesi, Bölgeler Komitesi, Avrupa Yatırım Bankası ve Avrupa Ombudsmanı yardımcı işlevsel kurumlar da gelişmektedir.

Avrupa Birliği Ekonomik ve Sosyal Komitesi

Sivil toplumun siyasal süreç içerisindeki rolünü artırmak ve sivil toplumu teşvik etme amacıyla kurulmuştur. Sivil toplumun Avrupa Birliği düzeyinde temsil edildiği yerdir. Ekonomik ve Sosyal Komitede üç temsil grubu vardır. Bunlar:

1. İşveren grubu: Özel veya kamu firmalarının temsilcileri
2. İşçi grubu: Farklı iş gruplarından ulusal sendika temsilcileri
3. Diğer çıkar grupları: Sivil toplum kuruluşları, tüketiciler, çevre örgütleri, akademisyenler, kadın hakları temsilcileri gibi STK temsilcileri katılır.

STK’ların çıkarları ve görüşleri Ekonomik ve Sosyal Komite aracılığıyla Avrupa Birliği karar alma sürecine dahil edilir. Bu komite vatandaşlar ve Avrupa Birliği arasında köprü olarak kendisini tanımlamaktadır. Bu yönüyle demokratik açık sorunu gidermeyi hedeflemektedir.

Bölgeler Komitesi

Bölgeler Komitesi, yerel ve bölgesel temsilcilerin oluşturduğu ve onların görüşlerinin Avrupa Birliği düzeyine taşındığı önemli yardımcı kurumlardan bir tanesidir.

Ulus-altı aktörlerin ulus-üstü politikalara katılımını sağlamayarak Avrupa Birliği'nde çok düzeyli yönetişim fonksiyonunu görmektedir. Bu bağlamda Bölgeler Komitesi kendisini Yerellik (Subsidiarite) ilkesinin ana koruyucusu olarak görmektedir.

Subsidiarite İzleme Ağı ile Yerellik (Subsidiarite) ilkesine uygun hareket edilip edilmediğini gözlemler ve yerel/bölgesel otoriteler arasında iletişimi sağlamaktadır. İlkenin ihlal edildiği çerçevelerde Avrupa Birliği Adalet Divanı’na dava açabilir.

Avrupa Yatırım Bankası

Avrupa Yatırım Bankası'nın amacı bütünleşmeye katkı sağlayacak projelere uygun koşullarda finansman desteği sağlamaktır.

Bu bağlamda ülkeler ve bölgeler arasında gelişmişlik farklılıklarını ortadan kaldırmaya yönelik proje ve yatırımlar gerçekleştirmektedir. Bu yönüyle kar amacı olmadan, düşük faizli ve uzun vadeli krediler vermektedir.

Avrupa Yatırım Bankasının Politika Alanları:

• Küçük ve orta ölçekli girişimlerin desteklenmesi
• İklim değişikliği ile mücadele ve alternatif enerji kaynaklarının geliştirilmesi,
• Bilgi ve iletişim teknolojilerine dayalı ekonomik gelişim, uluslarararası ulaşım, iletişim ve enerji ağlarının oluşturulması

 

Bankanın yönetim kurulu üye ülkelerin maliye bakanlarından oluşmakla birlikte aday ülkeler ve üyelik perspektifi bulunmayan ülkelere yönelik de yatırımlar gerçekleştirmektedir. Bu yönüyle Avrupa Birliği'nin yumuşak gücüne destek verir ve bölge ülkeleriyle iyi ilişkiler geliştirmeye çalışmaktadır.

Avrupa Ombudsmanı

Demokratik açık sorununu gidermeye yönelik kurumlardan biridir. Avrupa vatandaşlığı kavramının içini doldurmayı amaçlamaktadır.

Halkın şikayetlerini değerlendirir, Avrupa vatandaşlarının Avrupa Birliği kurum ve organlarıyla olan bağlarını güçlendirerek demokratik bir denetim mekanizması oluşturmaktadır.

Avrupa Birliği kurum ve organlarıyla ilgili kötü yönetim ile ilgili şikayetler için uzlaştırmaya çalışmaktadır. Söz konusu konuda ilgilileri uzlaştıramazsa Parlamento’ya konu ile ilgili rapor sunmaktadır.

Ombudsmanı Parlamento atamaktadır.