Türkiye son 15 yılda ortalama enerji talep artışı ile OECD ülkeleri arasında enerji talebi en fazla artan ülke konumuna gelmiştir. “Enerji güvenliği” bu çerçevede, Türkiye’de siyasi organların en önemli gündem maddelerinden birisi olmaya devam etmektedir. Türkiye’nin enerji stratejisinin temel unsurlarının aşağıdaki şekilde özetlenmesi mümkündür:
- Artan talep ve ithalat bağımlılığını dikkate alarak, enerji güvenliği bağlantılı faaliyetlerin önceliklendirilmesi,
- Sürdürülebilir kalkınma bağlamında çevre kaygılarının enerji zincirinin her aşamasında dikkate alınması,
- Gerekli reform ve liberalleşmenin sağlanarak şeffaf ve rekabetçi bir piyasanın oluşturulması, üretkenliğin ve verimliliğin artırılması,
- Enerji teknolojileri bağlantılı AR-GE çalışmalarının artırılmasıdır.
Bu çerçevede,
- İthal edilen hidrokarbon enerji kaynakları olan petrol ve doğal gazın tedariğinde kaynak ve güzergâh çeşitlendirilmesi,
- Yerli ve yenilenebilir enerjinin payının artırılması,
- Enerji verimliliğinin artırılması,
- Nükleerin enerji sepetine dâhil edilmesi
amaçlanmaktadır.
Enerji stratejisinin üç ana sacayağı arz güvenliği, yerlileştirme ve öngörülebilir piyasa olarak özetlenebilecektir.
Türkiye’nin çok boyutlu enerji stratejisi çerçevesinde, enerji hedefleri arasında 2023 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarından temin edilen elektriğin toplam elektrik üretimimizin %30’una ulaşması yer almaktadır.
Nükleer enerjinin enerji sepetimize dahli bağlamında, biri Akkuyu’da, diğeri ise Sinop’ta iki nükleer santral inşa edilerek işletime alınması ve 2023 yılına kadar nükleer enerjiden elektrik üretimine başlanması öngörülmektedir.
Enerji verimliliği alanında ise enerji yoğunluğumuzun %20 oranında düşürülmesi ile enerjinin daha verimli kullanılması hedeflenmektedir.
Bu bağlamda Türkiye, bölgesel enerji stratejisini geliştirirken, gerek Doğu-Batı, gerek Kuzey-Güney enerji koridorları üzerindeki konumumuzun güçlendirilmesini göz önünde bulundurmaktadır. BTC ve BTE ile Türkiye-Yunanistan enterkonektörü bu bağlamda kilit önemdedir.
Enerji zengini komşularındaki kaynakların nakli konusunda kısa, güvenilir ve sürdürülebilir bir güzergâh sunan Türkiye, ortaklarıyla beraber, Hazar havzasının yanısıra Ortadoğu ile Avrupa arasında Türkiye aracılığıyla organik bir bağlantı oluşturacak Güney Gaz Koridoru’nu (GGK) gerçekleştirme yolundadır.
Bu kapsamda, Türkiye, Avrupa’ya güney güzergahı üzerinden alternatif bir enerji nakil güzergahı oluşturacak olan GGK’nın gerçekleştirilmesine öncelik vermektedir. Sözkonusu Koridor’un belkemiğini oluşturan Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı Projesi (TANAP), hem Türkiye’nin hem de Avrupa’nın enerji güvenliğine katkıda bulunacaktır. Temel atma töreni 17 Mart 2015 tarihinde Kars’ta yapılmış olan TANAP Projesi kapsamında gazın 2018 yılı ortalarında Türkiye’ye ve 2020 yılında Avrupa’ya ulaşması beklenmektedir.
Enerji kaynak ve güzergahlarımızı çeşitlendirme çalışmalarımız bağlamında önem taşıyan bir diğer proje ise TürkAkım’dır. TürkAkım Projesi’ne ilişkin Hükümetlerarası Anlaşma 10 Ekim 2016 tarihinde İstanbul’da imzalanmış ve 21 Şubat 2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Projenin 2019 yılında tamamlanması planlanan ilk hattı Rus gazını doğrudan Türkiye iç pazarına ulaştıracaktır.
Sözkonusu projeler dışında Türkiye bölgesindeki, taraflara kazan-kazan ilkesi çerçevesinde sonuçlar sunan, ekonomik olarak uygulanabilir, bölgesel ve küresel barışa katkıda bulunacak tüm projeleri değerlendirmeye hazırdır.
TÜRKİYE’NİN ÜYE OLDUĞU ULUSLARARASI ENERJİ KURULUŞLARI
- Uluslararası Enerji Ajansı,
- Enerji Şartı,
- Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN),
- Uluslararası Yenilenebilir Enerji Ajansı (IRENA),
- Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, Dünya Petrol Konseyi
- Dünya Enerji Konseyi
TÜRKİYE’NİN EN SAHİPLİĞİ YAPTIĞI ENERJİ ORGANİZASYONLARI
G20 Enerji Bakanları Toplantısı ve Sahra-Altı Afrika’da Enerjiye Erişim Konferansı
2015 yılındaki G20 Türkiye Dönem Başkanlığı sırasında ilk kez G20 Enerji Bakanları Toplantısı ve Sahra-Altı Afrika’da Enerjiye Erişim Konferansı Ekim 2015’te Türkiye’de düzenlenmiştir.
23. Dünya Enerji Kongresi
9-13 Ekim 2016 tarihlerinde İstanbul’da gerçekleşmiştir. Bu kongrede:
- Rusya Federasyonu ile Türk Akımı Doğal Gaz Boru Hattı Hükümetlerarası Anlaşması,
- KKTC’yle elektrik anlaşması
- Venezuela’yla “Tamamlayıcı İşbirliği Anlaşması” imzalanmış;
- Suudi Arabistan’la önemli görüşmeler gerçekleştirilmiştir.
Kongre’de, enerjinin bütün alt sektörlerinin ve değişik veçhelerinin ele alındığı 65 oturum gerçekleştirilmiş olup, 250 konuşmacı katılım sağlamıştır.
22. Dünya Petrol Kongresi
9-13 Temmuz 2017’de İstanbul’da “Enerji Geleceğimize Köprüler” ana temasıyla gerçekleştirilmiştir.
Kaynak: mfa.gov.tr