İlim ve Medeniyet
Yeni Nesil Sosyal Bilimler Platformu
Hausa dili Afrikanın en çok konuşulan dilleri arasındadır. Buna rağmen TRT Hausa açılsa da bu dilin öğrenimine dair materyaller oldukça sınırlıdır. Benim bir hayalim vardı ve İslam dünyasından farklı dillerle ilgili materyalleri zamanında toplamaya çalışmıştım. Elime geçen materyallerden birisi de Hausa’nın öğrenimi ile ilgili olandır. Her şeyi Batının veya İngilizlerin yapmasını beklersek, daha çok bekleriz. Onlar kendi menfaatleri doğrultusunda hareket ediyorlar. Bizler de kendi iyiliğimiz için en azından İslam dünyasının dillerini öğrenmeli ve bölgeyi yakından takip etmeliyiz.
Bu konuşma kalıpları ve sohbetleri inceleyerek ve üzerinde alıştırmalar yaparak dil öğrenenlerin olduğunu biliyorum. Mesela good morning kelimesini ele alalım. Good ne demek anlaşılıyor. Peki bad ne demek. Ona da sözlükten bakalım. Ona bakmışken beatiful ve ugly kelimelerini de merak edip bakalım ve defterimize kaydedelim. Öğrendiğimiz kelime sayısı artıyor. Acaba Good kelimesiyle ilgili eş anlamlı kelimeler var mıdır? Ona da bakalım. Morning kelimesi var, sabah demek. Akşam ne demek peki ve merak edip bakalım. Böyle böyle cümleyi ayırıp, üzerinde işlem yaptıkça dilin mantığını daha iyi kavrayacaksınız.
İngilizce kelimeleri olduğu gibi alıyorum. Bazılarında hata var büyük ihtimalle.
| What we do in the morning? | Me muke yi da safe? | Sabahları ne yaparız? |
| We get up and pray | Muna tashi mu yi sallah | Uyanırız ve namaz kılarız |
| Then we greet our parents | Sannan mu gaida iyayenmu | Sonra Ebeveynlerimizi selamlarız |
| Then wash our body | Sannan mu yi wanka | Sonra vücudumuzu yıkarız |
| Then we wear our dresses | Sannan mu sa kayanmu | Sonrasında elbiselerimizi giyiniriz |
| We eat food in the night | Muna cin abinci da daddare | Akşam yemek yeriz |
| Then we read our books | Sannan mu karanta littattafanmu | Sonra kitaplarımızı okuruz |
| Then we go bed for sleeping | Sannan mu hau gado mu yi barci | Sonrasında uyumak için yatağa gideriz |
| What is today? | Yau wace rana ce? | Bugün hangi gündür? |
| Today is Saturday | Yau asabar | Bugün Cumartesidir |
| Tomorrow is Sunday | Gobe lahadi | Yarın Pazardır |
| Yesterday is Friday | Jiya Juma’a | Dün Cumadır |
| Which month we are? | A wane wata muke? | Biz hangi aydayız? |
| We are in july | Muna a watan bakwai | Temmuz ayındayız |
| Last month is june | Watan jiya watan shida ne | Geçen ay Haziran’dı |
| Next month is August | Watan gobe watan takwas ne | Gelecek ay Ağustos’tur |
| Which year we are now? | A wacce shekara muke? | Şuan hangi yıldayız? |
| We are in 2007 | Muna cikin shekarar 2007 | 2007’deyiz |
| Last year is 2006 | Waccan shekarar ita ce 2006 | Geçen yıl 2006 idi |
| Next year is 2008 | Shekara me zuwa ita ce 2008 | Gelecek yıl 2008’dir. |
| Which century we are now? | A wane karni muke? | Şuan hangi yüzyıldayız? |
| We are in 21st century | Muna karni na ashirin da daya | 21. yüzyıldayız |
| Last century is 20th century | Wancan karnin shi ne na karni 20 | Geçen yüzyıl 20. Yüzyıl idi |
| Next century is 22nd century | Karni mai zuwa shi ne na 22 | Gelecek yüzyıl 22. Yüzyıldır |
| What do we do on Sunday? | Me muke yi ranar lahadi? | Pazar günü ne yapıyoruz? |
| We rest on Sunday | Muna hutu ne ranar Lahadi | Pazar günü dinleniriz |
| What do we do on Monday? | Me muke yi ranar Litinin? | Pazartesi günü ne yaparız? |
| We work on Monday | Mun ayin aiki ranar Litinin | Pazartesi çalışırız |
| Did it rain yesterday? | An yi ruwa jiya? | Dün yağdı mı? |
| Yes it rained yesterday | E, an yi ruwa jiya | Evet dün yağdı |
| It is raining now | Ana ruwa yanzu? | Şuan yağıyor mu? |
| No, it is not raining | A’a ba a yin ruwa yanzu | Hayır, yağmıyor |
| Does it rain everyday? | Ana ruwa kullum? | Her gün yağıyor mu? |
| No it does not rain everyday | A’a ba a ruwa kullum | Hayır her gün yağmıyor |
| Do you listen to radio? | Kana sauraron radiyo? | Radyo dinler misin? |
| Yes I do | E, ina yi | Evet dinlerim |
| Do you watch television? | Kana kallon talabijin? | Televizyon izler misin? |
| No I do not | A’a bana yi | Hayır izlemem |
| Do you go to cinema? | Kana zuwa silima? | Sinemaya gidiyor musun? |
| No, I do not go | A’a bana zuwa | Hayır gitmiyorum |
| Where is your father | Ina babanka? | Baban nerede? |
| He is at farm | Yana gona | O çiftlikte |
| Where do you live? | Ina kake zaune? | Nerede yaşıyorsun? |
| I lıve a R/Lemo | Ina zaune a R/lemo | R/Lemo’da yaşıyorum |
| What is your tribe? | Menene addininka | Kabileniz hangisi? |
| I am Muslim | Ni musulmi ne | Ben Müslümanım |
| Where is your father land? | Ina ne kasar haihuwar ka? | Ata toprakların neresi? |
| I am Nigerian | Ni dan Nijeriya ne | Nijeryalıyım |
| Whose book is this? | Littafin waye wannan? | Bu kitap kimin kitabı |
| It is mine | Nawa ne | O benim |
| Whose farm is that? | Gonar waye wancan? | Bu tarla kimin? |
| It is Father’s | Ta baba ce | O babanın |
| What bread made of? | Da me ake burodi? | Bu ekmek neyden yapılmış? |
| Bread is made of flour | Ana yin burodi da fulawa | Ekmek undan yapılmıştır |
| Who uses hammer? | Wa ke amfani da guduma? | Çekici kim kullanıyor? |
| Carpenter use hammer | Kafinta ne yake amfani da guduma | Çekici Marangoz kullanıyor |
| What do we do with saw? | Me muke da zarto? | Testere ile ne yapıyoruz? |
| We cut wood | Muna yanka katako da shi | Odun kesiyoruz |
| Sani is taller than Ali | Sani ya fi Ali Tsawo | Sani Ali’den uzundur |
| When are you going to Kano? | Yaushe za ka Kano? | Kano’ya ne zaman gidiyorsun? |
| I am going to go to Kano Tomorrow | Zani Kano gobe | Yarın Kano’ya gidiyorum |
| Does Nura speak English? | Ko Nura yana magana da Turanci? | Nura İngilizce konuşuyor mu? |
| No, he does not | A’a ba ya yi | Hayır o konuşmuyor |
| Does he work hard? | Ko yana aiki sosai | O çok çalışıyor mu? |
| Yes he Works hard | Kwarai yana aiki sosai | Evet o çok çalışıyor |
| Does he go to market everyday? | Yana zuwa kasuwa kullum? | O her gün markete gidiyor mu? |
| When did you see him? | Yaushe ka ganshi? | Onu ne zaman gördün? |
| I saw him yesterday | Na ganshi jiya | Onu dün gördüm |
| You don’t understand me? | Ko ba ka ganeni ba ne? | Beni anlamıyor musun? |
| No, I Don’t | A’a ban gane ka ba | Hayır anlamıyorum |
| What does fire do? | Me wuta take yi? | Ateş ne yapar |
| It burns | Tana kuna ne | O yakar |
| What do cow eat? | Me shanu suke ci? | İnek ne yer? |
| Cows eat grass | Shanu suna cin ciyawa | İnekler çimen yer |
| What elephants eat? | Me giwaye ke ci? | Fil ne yer? |
| Elephants eat grass | Giwaye suna cin ciwaya | Filler çimen yer |
| What lion eats? | Me zaki yake ci? | Aslan ne yer? |
| Lion eats meat | Zaki name yaka ci | Aslan et yer |
| What do men and women eat? | Me maza da mata suke ci? | Kadınlar ve erkekler ne yer? |
| They eat fish and meat | Suna cin kifi da nama | Onlar balık ve et yerler |
| What Musa drive? | Me Musa yake tukawa? | Musa ne sürer? |
| Musa drive car | Musa yana tuka mota | Musa araba sürer |
| What is the occupation of Idi? | Menene sana’ar idi? | Idi’nin mesleği nedir? |
| Idi is pilot | Shi matukin jirgin sama ne | Idi pilottur |
| Who is that man? | Wane mutumi ne wancan? | Şu adam kim? |
| He is barber | Shi wanzami ne | O berberdir |
| He cuts people hair | Sha na yake yin aski | O insanların saçını keser |
| What does Policeman do? | Me dan sanda yake yi? | Polisler ne yapar? |
| He catshes thieves | Yana kama barayi | O hırsızları yakalar |
| A dog bite him | Kare ne ya cije shi | Bir köpek onu ısırdı |
| Dele wants food | Dele yana son abinci | Dele yemek istiyor |
| We want something to eat | Muna son wani abu mu ci | Biz yemek için bir şeyler istiyoruz |
| He also want drink water | Kuma yana son shan ruwa | O ayrıca su içmek istiyor |
| Why did we stop? | Me ya sa muka tsaya? | Neden durduk? |
| We stopped to rest | Mun tsaya mu huta | Dinlenmek için durduk |
| Why did he come? | Me ya sa ya zo? | O neden geldi? |
| He came to see me | Ya zo ya ganni | O beni görmeye geldi |
| Why did you go to the market? | Me ya sa ka je kasuwa? | Neden markete gittin? |
| I went to market to buy food | Na je kasuwa na sayo abinci | Markete yiyecek almak için gittim |
| Why does John listen to the radio? | Me ya sa John yake sauraron radiyo? | John neden Radyo dinliyor? |
| He listens to the radio to hear the news | Yana sauraron radiyon don labarai | O haberleri duymak için radyo dinliyor |
| Have you any Money? | Ka kana da “yan kudi? | Hiç paran var mı? |
| Yes I have | E, ina da su | Evet var |
| Can you ride bicycle? | Kana iya tuka keke? | Bisiklet sürebilir misin? |
| No I can not | A’a bana iya wa | Hayır süremem |
| Can you speak Arabic? | Kana iya yin Larabci? | Arapça konuşabilir misin? |
| Yes I can | E, ina iyawa | Evet konuşabilirim |
| Can you come tomorrow? | Zaka iya zuwa gobe? | Yarın gelebilir misin? |
| Yes I can | E, zan iya | Evet gelebilirim |
| I can come tomorrow | Zan iya zuwa gobe | Yarın gelebilirim |
| I can come in the evening | Zan iya zuwa da yamma | Akşam gelebilirim |
| I can’t come in the morning | Ba zan iya zuwa da safe ba | Sabah gelemem |
| Can I borrow your book? | Na iya aron littafin ka? | Kitabını ödünç alabilir miyim? |
| No, I can’t give you | A’a ba zan baka ba | Hayır, sana veremem |
| What do you say in the morning? | Me kake cewa da safe? | Sabahları ne söylersin? |
| Good morning | Ina kwana | Günaydın |
| What do you say after 12:00? | Me kake cewa da 12:00? | 12’den sonra ne söylersin? |
| I say good afternoon | Barka da rana | Tünaydın |
| What do you say in the evening? | Me kaka cewa da yamma? | Akşam ne söylersin? |
| I say good evening | Ina cewa ina wuni | İyi akşamlar derim |
| When you are going to bed what do you say? | Lokacin kwanciya me kake cewa? | Yatağa giderken ne dersin? |
| I say goodnight | Ina cewa sai da safe | İyi geceler derim |
| When going away what do you say? | In kat afi me kake cewa? | Bir yere giderken ne dersin? |
| I say good bye | Sai an Jima | Güle güle derim |
| When someone is traveling, what do you say? | Idan wani zai tafiya me kake cewa? | Birisi seyahat ederken, ne dersin? |
| I say safe journey | Sauka lafiya | Güvenli yolculuklar derim |
| When someone give you something what do you say | Idan wani ya yi maka kyauta me kake cewa | Birisi sana bir şey verdiğinde, ne dersin |
| Thank you | Na gode | Teşekkür ederim |
Ozan Dur
Kılavuzu indirmek için aşağıdaki bağlantıya tıklayabilirsiniz
İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi'nden mezun Filistin ve İran Araştırmaları- yazar [email protected] Poliglot (8), dillere dair Çalışma Alanım Ortadoğu ve Diller
Yorum Yaz