HİBRİT SAVAŞ NEDİR?

ULUSLARARASI İLİŞKİLER

Hibrit savaş nedir? Hibrit savaşın stratejisi nedir? Hibrit savaş örnekleri nelerdir? ABD ve Rusya’nın Hibrit savaş tanımları nelerdir? Hibrit savaşın yöntemleri ve Hibrit savaş hakkında bilinmesi gerekenler...

Hibrit savaş, alenen veya gizli olarak birden fazla savaş aracının belli bir amaç için karmaşık bir şekilde kullanıldığı temel olarak 21. yüzyılda ortaya çıkan yeni teknikler ve iletişim yöntemlerinin kullanılmasıyla gerçekleşen yeni bir savaş türüdür.

Hibrit savaşın açık veya gizli uygulama yöntemleri çok çeşitlidir Bu yönüyle hibrit savaş, çağdaş bir savaş türüdür. Hibrit Savaşın bugüne kadar yapılmış olan çok sayıda tanımı vardır, konvansiyonel ve gerilla savaşı karışımı savaş, hibrit savaşın en merkezi tanımlarından biridir. Diğer tanımlar, bu tanımın çevresinde geliştirilmiştir.

Hibrit Savaşının Amacı

Hibrit savaşın asıl amacı, harp ilan etmeden, hedef ülke hükümetini devirmek, hedef alınan ülkede çıkarlara uygun olan yeni bir hükümetin kurulmasını sağlamaktır. Aslında bu en önemli politik amaçlardan birisidir.

Milattan önce V. yüzyılda meydana gelen Peloponez Savaşı sırasında Atina, Sparta ile cephe savaşları dışında, Sparta içinde ayrı bir kimliğe sahip fakat Spartalı’lara kayıtsız şartsız itaat eden Helotlar’ın Sparta’ya karşı ayaklanmalarını her şekilde teşvik etmekteydi. Askeri bakımdan Atina ordusunu yenebilecek kapasitede olan Sparta, iç isyanların sona erdirilmesi ve sadık Helotların kaybedilmemesi amacıyla Atina ile barış aramaya başlamıştı. Tarihte bu olay ilk “Hibrit Savaşı” olarak kayıtlara geçmiştir. Çok farkedilmesede ABD, özellikle İkinci Dünya Sasaşı’ndaan sonra dünyanın farklı bölgelerinde hibrit savaşı kullandı. ABD’nin SSCB ile giriştiği soğuk savaş döneminde aslında iki ülke de hibrit savaşı etkin olarak kullandılar. Son yıllarda Rusya’nın Gürcistan, Ukrayna ve Kırım krizlerinde hibrit savaşını bir kuvvet çarpanı olarak etkili bir şekilde başarıyla kullandığını görüyoruz. Rusya’nın son dönemde hibrit savaşta üstünlük kazanmasıyla ABD’nin kendi silahıyla vurulduğunu da söyleyebiliriz. Çünkü ABD, Rusya’ya karşı hibrit savaşta çaresiz ve ilk adımı atandan çok önlem almaya çalışan bir role büründüğü görülüyor. Sırf bu nedenle Rusya’ya karşı hem Suriye’de hem de Doğu Avrupa’da üstünlüğü yitirmiş durumdadır.

Hibrit Savaşın Klasik Savaştan Farkı

Hibrit savaşı klasik savaşın altında diğer etkenleri içeren dönüştürücü (transformatör) bir savaş olarak tanımlanabilir. İçeriğinde bulunan ve askeri olarak tanımlanamayan faktörler klasik bir savaş olarak adlandırılmasına izin vermez. Transformatör savaş (T-savaş) klasik savaş vasıtaları dışında şunları içerir:

bilgi propagandası,

siyasi ve diplomatik ataklar,

lobici bir yaklaşım ile ekonomik ve ticari faktörlerin kullanımı,

enerji ve altyapı sektörlerine taarruz,

sabotajlar, ile bunlarla koordineli olarak düzenli askeri operasyonlar ve taktik ve nükleer silahların sınırlı olarak kullanımıdır.

Hibrit savaşın klasik savaştan farkı savaşın ilk aşamalarında askeri etkenin çok düşük olması veya hiç olmamasıdır. Bu savaşta herhangi bir devlete ait olmayan ve herhangi bir yasa veya sözleşmelere tabi olmayan “kiralanmış” askerlere kullanılabilmektedir. Bu tür asker ve terörist melezlerinin kimin emirleri doğrultusunda hareket ettikleri bile belli değildir. Eğer komutadakiler bilinmiyor ise, kimse ile ne pazarlık yapılabilir, ne de ateşkes koşulları görüşülebilir. Eğer ateş açılır ise kime nişan alınacağı, kimin sorumlu tutulacağı belli değildir.

Hibrit savaşı çok iyi bir şekilde hazırlanmış amacı olan bir medya savaşıdır, öyle ki gerçekleştirilmesinde birçok haber kanallarına ihtiyacı vardır. Modern toplumda artan rolü ile medya, toplumun kararlarını ve düşüncelerini etkilemek adına kullanılan en iyi araçlardan birisidir. Askeri ve yasadışı belirtilerin yok edilmesi için sloganlar üretilmesi, düşmanın olumsuz özelliklerinin ön plana çıkarılması, (“teröristler”, “darbeciler”, “cunta”, vb.), kendi pozitif imajının abartılarak sunulması, eylemlerin kendi menfaatine göre betimlenmesi ve meşru bir hal alması adına uygun isteklendirme yapılması gibi faaliyetler hibrit savaşının fenomenleri olarak ön plana çıkar.

Bu savaşta kışkırtıcı sergi ve fuarlar, gazete ve dergi yayınları, önyargılı uzman görüşleri, hep bir ağızdan ifade edilen politik söylemler sıklıkla kullanılarak ülke çıkarları hedef ülkelere benimsetilmeye çalışılır. Lobilerin kurulması için ne paradan, ne de zamandan tasarruf edilir.

Emekli bir kurmay subay olarak teklifim şudur: NATO’daki sivil veya asker bütün karar vericiler karşılaştıkları asimetrik, kaynağı bile belli olmayan tehditlerin türüne ve birbiriyle ilişkisine odaklanmalı, samimiyetle, yardımlaşarak yeni tehdit ortamına uygun savunma stratejileri geliştirmelidir. Ordular yeni savunma stratejisine göre teşkilatlanmalı ve tertiplenmelidir. Ancak, her kafadan bir sesin çıktığı ve sonunda ABD’nin dediğinin olduğu NATO’yu bir kenara bırakırsak: Adı konmamış hibrit savaşlarının en acımasızca devam ettiği günümüz dünyasında Türkiye Cumhuriyeti Devleti, kendi bekası için hibrit savaşlarına karşı etkili savunma stratejileri geliştirmelidir. Türkiye, asimetrik, karmaşık tehdit ortamını bütünüyle hesaba katmalı ve hiç bir tehdidi savsaklamadan ve ciddi karşı tedbirler üreterek başarıya ulaşmalıdır.

ABD ve Rusya’nın Hibrit Savaş Tanımları

ABD ve Rusya’nın Hibrit Savaş Tanımı:

Günümüzde ABD savaş literatüründe hibrit savaş “sinerjik etkiler elde etmek için tüm toplumsal fonksiyonlar yelpazesinde spesifik güvenlik açıklarına uyarlanmış çoklu güç enstrümanlarının senkronize kullanımı” şeklinde ifade edilmektedir.

Rus siyaset bilimci Andrew Korybko, hibrit savaşı “jeostratejik transit bölgelerindeki tarihsel, etnik, dini, sosyo-ekonomik ve coğrafi farklılıklardan istifade eden dışsal kimlik çatışmaları”

şeklinde tanımlamaktadır.

Hibrit Savaş Unsurları Nelerdir?

ABD ve Rus tanımları arasında bazı farklar görünse de, hibrit savaş kapsamında genel olarak düzensiz savaş, sahte haberler, diplomasi ve dışarıdan seçim müdahalesi gibi diğer etkileyici yöntemlerle harmanlayan askeri stratejiler öngörülmektedir. Bu kapsamda hibrit savaş, geleneksel askeri birlikler, taktikler ve stratejiler dışında, gerilla, paramiliter yapılar vs. düzensiz askeri kuvvetlerin istihdamı gibi araçları da kullanmaktadır.

hibrit savaş ile ilgili görsel sonucu

Bir sonraki aşamada hibrit savaş kapsamı, “iki ordu arasında -doğrudan- gerçekleşmemiş olan” bütün savaşları ifade etmektedir. Etnik, dini veya ulusal açıkları kullanan psikolojik saldırıları, düşman hatlarının arkasında faaliyet gösteren provokatörleri, yaptırımlar yoluyla ekonomik saldırıları, boykotları ve cezalandırıcı tarifeleri, düşman ekonomisini zayıflatma yöntemlerini, seçimlere yönelik siber saldırıları ve çeşitli referandumları içerir.