KENNETH WALTZ KİMDİR? - Kenneth Waltz ve Neorealizm | İlim ve Medeniyet

Kenneth Waltz kimdir? Kenneth Waltz neorealizm hakkındaki görüşleri nelerdir? Kenneth Waltz’ın kitaplarının isimleri nelerdir? Kenneth Waltz ve neorealizm hakkında bilinmesi gerekenler…

Kenneth Neal Waltz (d. 8 Haziran 1924 – ö. 12 Mayıs 2013), Amerikalı siyasetçi, Kaliforniya Üniversitesi’nde ve Columbia Üniversitesi’nde okumuştur. Kenneth Waltz neorealizmin kurucusudur. Kenneth Waltz 8 Haziran 1924 tarihinde Ann_Arbor şehrinde dünyaya geldi.

Thomas Hobbes, Niccolo Machiavelli ve Immanuel Kant gibi düşünürlerden etkilenen Kenneth Neal Waltz ve kendisiyle özdeşleşen görüşler ve temsilleri.

Waltz’a Göre Uluslararası Sistemin Üç Özelliği;

Düzenleyici İlke: Uluslararası sistemde üst bir otorite yoktur ve bu nedenle anarşik bir karaktere sahiptir. Bu nedenle hayatta kalma temel önceliktir ve bunun da yolu devletler için kendi başlarının çaresine bakmaktır.

Birimlerin (devletlerin) Kararları: Refah, güç ve şekilleri itibariyle devletler, farklı özelliklere sahip olsalar da, sistemin anarşik yapısı devletleri benzer davranış biçimlerine zorladığı devletler işlevsel olarak birbirlerinin aynısıdırlar.

Kapasitelerin Dağılımı: Devletlerin güç kapasiteleri ve bu kapasitelerin nasıl dağıtıldığı uluslararası sistemin yapısını belirler. Örneğin büyük güçlerin kaç adet olduğu uluslararası sistemin tek kutuplu, iki kutuplu ya da çok kutuplu olup olmadığını belirleyen temel değişkendir.

Yapısalcı Neorealist Teori;

Waltz’a göre devletlerin davranışlarını belirleyen, birimlerin davranışları değil, uluslararası sistemin yapısıdır. Waltz, devlet davranışlarını sistemin yapısıyla değil devletlerin iç özellikleriyle açıklayan teorilere (emperyalizm teorileri, demokratik barış teorisi, insan doğasına ağırlık veren klasik realizm) indirgemeci teoriler  adını verir. Waltz’a göre devletler anarşik ve rekabetçi bir sistemde kendi varlıklarını korumak zorunda olan birimleridir. Bu nedenle, işlevsel olarak birbirlerine benzerler. Ne oldukları, nasıl yönetildikleri önemli değildir. Waltz’ın ona yöneltilen eleştirilere cevap verirken ifade ettiği gibi neorealizmin bir ”devlet teorisi” ya da ”dış politika” teorisi bulunmamamktadır. (Waltz, 1986: 339)

Geyik Avı Oyunu;

Realizmin altın kurallarından olan kendi başının çaresine bakma ilkesini Kenneth Neal Waltz, ünlü Geyik Avı Oyunu ile açıklamıştır. Buna göre;

Açlıkla yani hayatta kalma savaşı (realizme göre devletlerin nihai amacı) ile karşı karşıya kalmış beş kişi bir araya gelir ve açlıklarını giderebilecek bir geyik avlamaya girişirler. Geyik avı için ortaklaşa bir tuzak hazırlarlar. Fakat bunlardan bir tanesi için tavşan avlamak yeterlidir. Bu kişi geyik için tuzak kurulduğu sırada avlanma mesafesine yaklaşan tavşanı avlamayı tercih eder. Böylelikle beş kişiden ayrılan bu kişi kendi açlığını gidermiş olsa da, geyiğin kaçmasına sebep olur.

Bu örnek bizlere fiili olarak uluslararası ilişkilerde iş birliği ve kolektif hareket etmenin –realizme göre- imkansız olduğuna vurgu yapar. Devletler kendi çıkarları ve gelecek kaygıları için ortaklaşa bir hareket ve alınmış, çoklu bir karardan ayrılabilirler. Bu devletlerin her ne olursa kendi başının çaresine bakma prensibiyle doğrudan alakalı bir durumdur.

Fakat bu durumda her devletin kendi güvenliği ve geleceği söz konusu olduğunda dolayı bunu sağlamak için atılan her adım diğer devletler için bir risk unsuru taşıyacaktır. Devletler, kendi geleceklerini güvence altına almak zorundadırlar fakat uluslararası ilişkiler devletlerin aldıkları kararlarında diğer devletleri de gözetmesi ön koşulunu ortaya koymaktadır. Bu örnek, güvenlik ikilemi olarak adlandırılan krizin ortaya çıkması açısından da oldukça önemlidir.

Kenneth Waltz ve Neorealizm

Kenneth Waltz, neorealizm ya da kendi adlandırmasıyla yapısal realizmin kurucusu ve öncüsü olarak kabul edilmiştir. Waltz, bağımsız devletin varlığı ve anarşi içinde işlemeleri gibi bazı klasik realizm ve neoklasik realizm parçalarını kendine bir başlangıç noktası olarak almıştır. Ancak Waltz’ın ayrıldığı nokta uluslararası politik sisteme bilimsel bir açıklama getirme çabası olmuştur.

Klasik realizm, açıklamalarına merkez olarak bencil, çatışmacı, güç odaklı hareket eden insan doğasını alır ve uluslararası düzeydeki sorunların, çatışmaların hatta savaşların temeline insan doğasındaki güç motivasyonu odaklı negatif özellikleri koyarken; yapısal realizm, klasiklerin odaklandığı insan doğası kavramından uzaklaşarak, tartışmayı daha çok sistem düzeyine çekmiş ve devletler arası ilişkileri uluslararası sistemin anarşik yapısıyla açıklamaya çalışmıştır. Sistemi yaratan ve yöneten insan yerine sistemin yapısı üzerine odaklanmıştır. Bu nedenle insan doğasını temel olarak almayan Waltz’ın neorealizmi devletçilik ve diplomasiye daha az karşılık vermektedir.

Waltz’ın görüşüne göre; en iyi uluslararası ilişkiler teorisi merkezi sistemin yapısı, birimler arası etkileşim ve sistem değişikliklerinin sürekliliğine odaklanmaktır. Klasik realizmde, devlet liderleri ve uluslararası anlamda kararları ilgi odağıdır. Neorealiznde ise realizmin aksine aktörler dışsal faktörler olarak kabul edilir. Çünkü yapının onları doğru biçimde davranmaya mecbur edeceği düşünülmektedir. Ancak Waltz, uluslararası sistemin anarşik doğasını iç politikadan ayırarak, iç politikadaki aktörlerin devlet ya da hükümet adı verilen merkezî otorite ya da otoritelerin belirlediği sınırlar içerisinde hareket ettiğini vurgular.

Waltz, sistemin birimlerinde olanakların dağılımının sistemin yapısındaki değişmelerle değişeceğini söylemiştir. Uluslararası güç dengesinin kayması/değişmesi bir “Büyük Güç”ün yükselmesi veya düşmesiyle meydana gelmektedir. Buradaki değişim genel olarak bir “Büyük Güç” ler savaşı anlamına gelmektedir. Bunun yanı sıra Waltz iki kutuplu ve çok kutuplu sistemi birbirinden ayırmış ve iki kutuplu sistemin daha dengeli olduğunu ve çok kutuplu bir sistemden barış ve güvenlik bağlamında daha garanti olduğunu savunmuştur. Ayrıca uluslararası anarşi kavramı, özel olarak devlet ve güç politikaları üzerine yoğunlaşmıştır. Neorealist ya da yapısal teori, devletlerin uluslararası sistemdeki konumlarının davranışlarını büyük ölçüde belirlediği düşüncesini desteklemektedir. Waltz’ın neorealist teorisine göre, uluslar ar9ası ilişkilerin temel özelliği anarşinin merkezi olmayan yapısı ve devlet arasındadır. Waltz, devletlerin temel endişelerinin güvenlik ve hayatta kalmak olduğunu kabul etmiştir. Ayrıca büyük güçlerin uyuşmazlıklarının en büyük probleminin savaş olduğunu ve en büyük görevinin ise barış ve güvenlik olduğunu söylemiştir. (Emine Tezel – tuicakademi)

Kenneth Waltz’ın Kitapları;

• Uluslararası Politika Teorisi (1979)
• Man, teh state and War (1959)
• Realism and International Politics (2008)

Kenneth Neal Waltz, 2013’te Washington’da ölmüştür.