KİTAP İNCELEME | 40 SORUDA TÜRK SİNEMASI | İlim ve Medeniyet

Bostan, Mesut. 40 Soruda Türk Sineması. 1. baskı, İstanbul: Ketebe, 2019, 256 s.

Sinema, her dönemde olduğu gibi günümüzde de önemli konumunu korumaktadır. Gösteren-gösterilen ilişkisine dayanan, dilin imkanlarının ötesinde görüngü ile mesajı alıcıya iletmeyi amaçlayan bu tür üzerine, sanat dalları içerisinde farklı sinematografi ve formlarıyla üzerine araştırma yapmaya, sosyal bilimlerin farklı dallarıyla ilişkilendirmelerde bulunmaya değerdir. Türk sineması da çevresel faktörleri göz önünde bulundurmak şartıyla bu incelemeye tabii tutulmalıdır. Türkiye’nin, bünyesine tiyatro ve sinemayı almasıyla gerçekleşen siyasi, toplumsal dönüşümünü “kadraj”ın, dolayısıyla senaristin ve yönetmenin tutumları, bunların toplumumuz üzerindeki tezahürleri önemli hale gelmiştir.

Bu eserde, Türk sinemasına yönelik meseleler, çeşitli akademisyen ve sinemasever tarafından belirli başlıklar altında ele alınmıştır. Kitabı hazırlayan Dr. Mesut Bostan, önsöz bölümünde eserin Türk sinemasına yönelik bilgi, bilinç ve alanda yeni çalışmaların artması yolunda teşvik edici mahiyette olduğunu belirtmiştir.

Türk sinemasının bazı yönetmenleri, onların ilgili olduğu hususlar ve eğilimlerin hepsine yer verilemediği belirtilen bu eser ile hedeflenenin Türk sineması literatüründeki eksiklere ve ihtiyaçlara işaret etmek olduğunun altı çizilmiştir. Kitabı farklılaştıran, belirli kavramlar etrafında Türk sinemasında spesifik konular üzerinde yapılan diğer parçacı çalışmalardan farklı olarak bütüncül, kapsayıcı şekilde ilgili konudaki genel eğilimlerin okuyucuya aktarılması hususiyetidir.

Erken Sinema, Popüler Sinema, Klasik Sinema ve Yeni Sinema dönemselleştirmesi kapsamında, soru şeklindeki başlıklarla bu dönemlerin mühim sinema şahsiyetlerine, etkilenilen akımlara, yönetmenler ve onların filmlerinde tercih ettiği tekniklere yer verilmiştir. Sinema-din ilişkisi, siyasi açılım ve kısıtlama dönemlerinde etkilenilen ülkeler ve onların sinema formları, Klasik Türk sineması ve Milli edebiyatımızın izdüşümleri gibi meselelere yer verilmesi kitabı değerli kılmaktadır. Ayrıca, bahislerin Türk sinemasındaki birçok örnekle zenginleştirilmesi dikkatimizi çekmektedir. Ayrıca, çokça aşina olduğumuz filmlerin perde arkasını öğrenmek, onlara yönelik olan ustaca yorumları okumak okuyanlara yeni perspektifler kazandırmaktadır.

Elimizdeki kitap, içinde bulundurduğu kısa ama derinlikli içerikleriyle Türk sineması çalışmaları alanının akademik imkanlar, güçlükler ve ihtiyaçlara işaret ederek yeni ve ayrıntılı çalışmalara kapı aralamaktadır.

Furkan EMİROĞLU