Ülkemizde çok fazla haber yapılmayan, daha doğrusu unutulan ve açıkçası çok da bilinmeyen bir coğrafyada önemli bir barışa imza atıldı. Latin Amerika’nın uzun yıllardır terör ve güvenlik sorunu ile boğuşan ülkesi Kolombiya’dan söz ediyoruz. 60 yıldır çatışma ortamı içerisindeki Kolombiya, terör örgütü FARC, yani tam adıyla Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri’yle karşılıklı olarak barış antlaşması imzaladı. Kriz ve kaos ortamını iliklerine kadar yaşayan terörle mücadelenin yıpranmışlığını her alanda hisseden, terörden etkilenmemiş hemen hemen hiçbir insanının bulunmadığı bir ülke Kolombiya. Böylesi kalıcı bir barış atmosferini yakalamış olmaları doğrusu büyük başarıdır. Bu tarihi barıştan Türkiye’nin not defterine geçirmesi gereken başlıklar ve ayrıntılar var.

Şu günlerde içinde bulunduğumuz şiddetli terör dalgası her günümüzü altüst ve tarumar ediyor. Sistematik bir şekilde hareket ettiklerinden kimsenin kuşkusunun olmadığı terör örgütleri adeta sırayı birbirlerine bırakıp değişmeli olarak Türkiye’ye saldırıyorlar. DAİŞ, PKK ve FETÖ… Dünyada bu denli terör dalgasına maruz kalan bir ülke yok. Türkiye terörle silahlı mücadele ederken kendisi gibi benzer sıkıntıları yaşayan Kolombiya terör sorununu nihayete erdirmenin mutluluğunu yaşıyor. ‘‘Silahların geri dönüşümü yok’’ sloganıyla hareket edilerek kanayan yara kapatılmış oldu. Bu bağlamda FARC’ın Kolombiya’da nasıl etkin, tehlikeli ve geniş çaplı bir terör örgütü olduğunun bilinmesi gerekiyor.

[caption id="attachment_3215" align="alignright" width="208"] Kolombiya basınından: (Silahların) ''Geri Dönüşümü Yok''*[/caption]

Kolombiya Devrimci Silahlı Kuvvetleri (FARC) köylü ve köylülüğü dayanak noktası alarak ortaya çıkmış ve 60 seneye uzanan bir devrim ateşiyle eylemlerde bulunmuş Marksist sol bir örgüt. Kırsal kesimin hayat standartlarının kötülüğü, başarısız hükümetler ve ekonomik darboğaz FARC’ın kısa zamanda büyümesine sebep olmuş. Devrimci sol tandansa bağlı olarak hareket eden örgüt gerilla taktikleri uygulayarak eylemlerine başladığında karşısında sert devlet yüzünü görmüş. Aslında bundan sonraki hikaye Türkiye’nin PKK ile olan amansız mücadelesine benzer nitelikte. Uyuşturucu ticaretini özellikle de kokain üretimini domine eden FARC, çatışmanın uzun yıllar devam eden yıpratıcı etkisine karşı ekonomik bir kalkan kazanmış. Terörle mücadelesinde büyük sıkıntılar yaşayan Kolombiya, bölge şartlarını da göz önünde tutarak FARC’a karşı kurulan para-militer örgütleri desteklemiş. Ancak uyuşturucu ticaretinin yoğunluğu savaşın finansmanı haline getirmesi örgütün direnme gücünü arttırmıştır.

Kırsal alanda devletin varlığının zayıflığı, FARC’a alan kazandırmış ve genişlemesine sebebiyet vermiş. Devletin bu zayıflığı dış desteği zaruri hale getirmiş. ABD'den alınan yardımla, askeriyeyi yenileme ve savaş politikasına rağmen FARC, ülkedeki toprakların bir kısmını(3’te 1’i) kontrol altına almış. Barış ortamını sağlamak için girişilen sayısız müzakere denemesi başarısız olmasına rağmen zamanla ateşkes ve barış fikri daha fazla ön plana geçmiş. Ancak ilk denemelerin zorluğu Kolombiya’da müzakere arayışlarına sekte vurmuş. 2010 yılında başlayan müzakere ve barış süreci bugün tamama erdiriliyor. Peki Kolombiya nasıl başardı? Terör sorunu gibi girift ve zorluk derecesi yüksek bir meseleyi üstelik 60 yıla yayılan kangrenleşmiş bu durumu hangi şekilde sona erdirdi?

Barışa giden yolda kırsal kesime dönük ekonomik reform ve kalkınma paketleri, devletin uluslararası yardım alması, arabuluculuk faktörü, örgütün yapısal sorunlara bürünmesi ve taraftarlarındaki bölünme, siyasi iradenin kararlılığı, kamuoyunun barışa ve silahsızlanma ortamına olan açlığı ve olumlu yaklaşımı, FARC’ın silahlı mücadele alanından siyasete entegre edilmesine zemin hazırlanması ve bu yolda çaba gösterilmesinin etkisi oldukça büyüktür. Örgütün özellikle tabandan sağladığı desteğin kırsal yenilenme ve tarımsal kalkınma konularında hükümetin pozitif geri dönüşleri barışın çarklarının dönmesini hızlandırmıştır. Silahsızlanma, siyasi arenaya entegrasyon ve uyuşturucu ticaretinin sonlandırılması en kritik başlıklar olarak göze çarpıyor. Ve gelinen noktada 29 Ağustos 2016 tarihi itibariyle nihai ateşkes antlaşması imzalanmış ve yürürlüğe konmuş durumda.

   Peki biz?

PKK ile olan mücadeledeki temel sorunlardan biri, örgütün küresel bir piyon olmasıyla yakından ilgili. Kolombiya FARC ile olan mücadelesini başarıya ulaştırırken arkasında uluslararası desteği fazlasıyla hissediyordu. Türkiye’nin dostları ise PKK’yı araçsallaştırmayı sürdürüyor, aleni veya gizli destek sunuyor. Coğrafyanın da önemli bir fark oluşturduğunun altı çizilmeli. Birbiriyle iç içe geçmiş sorunlar dehlizindeki Türkiye, bölgesinde her an değişen dengeler, küresel rekabet ve yerel çatışma alanlarının ortasında terörle sıkıştırılmaya çalışılıyor. Bu sebeple bizim PKK ile olan mücadelemizdeki derinlik fazla ve açık-gizli bu işin içinde, çatışmadan nemalanan aktör sayısı çok.

Kolombiya terörün sonlandırılması noktasında iyi bir örnek sunuyor. Nihai ateşkesi sağlamaları tarihi bir başarıdır. Yarım asırı geçen çatışma sonrası önemli olan artık barışın korunmasıdır ki bu aşama çatışma çözümünün en kilit noktasıdır. Sonuç olarak 260 bin insanın ölümüne sebep olan şiddet dönemi Kolombiya’da kapanırken biz, terörün son bulacağı barış ve kardeşlik günlerini bekliyoruz..

*Fotoğraf Kaynak: Mehmet Özkan, TİKA-Kolombiya,

https://twitter.com/_MehmetOzkan/status/746324607787929600?lang=tr

Abdulkadir AKSÖZ