TRUMAN DOKTRİNİ NEDİR?

TARİH ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE TEMEL KAVRAMLAR

Truman Doktrini nedir? Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından hazırlanmış Truman Doktrini'nin önemi, amacı, nedenleri nelerdir? Truman Doktrini'nin kısaca tarihi...

İsmini doktrini hazırlayan ABD Başkanı Harry Truman'dan alan Truman Doktrini, 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman tarafından Sovyet tehdidine karşı hazırlanmış bir plandır.

[caption id="" align="alignnone" width="665"] truman doktrini ile ilgili görsel sonucu Truman Doktrini[/caption]

Truman Doktrini'nin Nedenleri

İkinci Dünya Savaşı (1939-1945) sona erdiğinde, dünyanın siyasal düzeni ciddi bir değişim geçirmiş, ABD ile SSCB’nin rekabetine ve Dünya Savaşı’nın bu iki galibi etrafında toplanan uluslararası örgütlenmelere dayanan yeni bir düzene girilmişti. Böylece birkaç yıla kalmadan dünya genelinde Soğuk Savaş adını taşıyacak olan iki kutuplu sistem hüküm sürmeye başlayacaktı.

Truman Doktrini'nin diğer temel nedenleri:

Sovyetler'in komünist ideolojiyi yaymaya çalışması ve Doğu Avrupa'da komünist uydu-devletler kurmaya başlaması Amerika'da büyük korkuya yol açmıştı. Bu sebeple 1947 yılından başlayarak Amerika dış politikasının esası komünizm ile mücadele olmuştur.

Truman Doktrini’ni hızlandıran asıl neden, Sovyetler’in güneye doğru yayılmasıdır. Yunanistan’da komünist gerillalarla zayıf merkezi hükümet arasında başlayan iç savaş, Truman Doktrini’nin ilan edilmesini hızlandırmıştır.

Truman Doktrini'nin Önemi

Başkan Truman, 12 Mart 1947’de Kongre’de kendi adıyla anılacak bu doktrini açıkladı. Truman’a göre ABD, komünizm ile silahlı mücadele veren ve komünist ülkelerin baskısı altında bulunan devletlere mali ve askeri yardım yapmalıydı (Burada kastedilen ülkeler Yunanistan ve Türkiye’dir). Bu amaçla Kongre’den 400 milyon dolar kullanma izni istedi. Kongre’nin 22 Mayıs’ta bu isteğini kabul etmesi üzerine Türkiye’ye 100 milyon, Yunanistan’a ise 300 milyon dolar yardım yapıldı.

Savaş sonunda, SSCB’nin baskılarıyla yüz yüze kalan Türkiye, bu yeni sürecin başlarında özellikle Truman Doktrini ile birlikte ABD kutbuna yanaşmıştır.

Truman Doktrini Türkiye ve Yunanistan'a 400 milyon dolarlık acil yardım paketini içermektedir.

Truman Doktrini'nin Sonuçları:

Truman Doktrini'nin Türkiye açısından sonuçları dokrin ile gelen yardımlar karşılığında Sovyetler'den esinlenerek yapılan uygulamaların kaldırılması istendi. ( Milli Şeflik, "5 yıllık kalkınma planları" ve Köy Enstitüleri) Türkiye’ye 100 milyonluk bir maddi yardım yapılarak ekonomiye destek oldu.

Truman Doktrini'nin asıl sonucu, kendisinden sonra gelecek olan Marshall Planı’na öncülük etmiş ve doktrinin başarısı Marshall Planı’nın hazırlayıcısı olmuştur.

TRUMAN DOKTRİNİ TARİHİ

https://youtu.be/F4EoNMhkOj8

https://www.ilimvemedeniyet.com/ikinci-dunya-savasi-sonrasi-ekonomik-gelismeler-bretton-woods-sistemi.html

https://www.ilimvemedeniyet.com/balkan-pakti-nedir.html