TÜRKİYE-HİNDİSTAN: SİYASİ VE EKONOMİK İLİŞKİLER | İlim ve Medeniyet

 

Türkiye 15 Ağustos 1947 tarihinde bağımsızlığını kazanan Hindistan’ı ilk tanıyan ülkelerden biri olmuş ve bu dönemde iki ülke arasında diplomatik ilişkiler kurulmuştur. Türkiye’nin Batı ittifakı içinde bulunduğu Soğuk Savaş döneminde Hindistan’ın Bağlantısızlar Hareketi içinde yer alması nedeniyle ikili ilişkiler istenen düzeye ulaşamamıştır. Soğuk Savaş’ın sona ermesinin ardından, ikili ilişkilerin her alanda geliştirilmesi yönünde çaba gösterilmektedir.

Türkiye, Hindistan’ı büyüyen ekonomisi, geniş pazarı, askeri gücü, uzay ve bilişim teknolojisindeki üstünlüğü, sahip olduğu zengin insan kaynağı, köklü tarihi ve kültür mirasıyla bölgesel güç konumunu sağlamlaştırma yolunda emin adımlarla ilerleyen dost bir ülke olarak görmektedir.

Türkiye ile Hindistan arasındaki ikili ilişkilerin gelişmesine paralel olarak son yıllarda karşılıklı ziyaretlerde belirgin bir artış gözlemlenmektedir.

Sayın Cumhurbaşkanımız Kasım 2008’de Başbakanlığı döneminde, Şubat 2010’da ise Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül Hindistan’a resmi ziyaretler gerçekleştirmişlerdir. Sayın Cumhurbaşkanı Gül’ün ziyareti, ülkemizden Hindistan’a Cumhurbaşkanı düzeyinde 15 yıl aradan sonra yapılan ilk ziyaret olmuştur.

Sayın Ahmet Davutoğlu Dışişleri Bakanlığı döneminde Mayıs 2011’de İstanbul’da ülkemizin ev sahipliğinde gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler En Az Gelişmiş Ülkeler Dördüncü Konferansı’na hazırlık maksadıyla 18-19 Şubat 2011 tarihlerinde Dışişleri Bakanları düzeyinde düzenlenen “Güney-Güney İşbirliğinin En Az Gelişmiş Ülkeler İçin Olumlu Katkıya Dönüştürülmesi” başlıklı toplantıya katılmak üzere Yeni Delhi’yi ziyaret etmişlerdir.

Hindistan tarafından da, Cumhurbaşkanı Yardımcısı ve Eyaletler Meclisi Başkanı M. Hamid Ansari, Sayın TBMM Başkanımız’ın davetine icabet adına 10-15 Ekim 2011 tarihlerinde, dönemin Dışişleri Bakanı Salman Khurshid de 20-22 Temmuz 2013 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmişlerdir.

Dışişleri Bakanı Khurshid’in ziyareti, Hindistan’dan ülkemize 10 yıl aradan sonra bu düzeyde yapılan ilk ziyaret olmuştur. Hindistan Cumhurbaşkanı Sayın Pranab Mukherjee’nin 5-7 Ekim 2013 tarihlerinde Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün davetine icabetle ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret de Hindistan’dan ülkemize 15 yıl aradan sonra bu düzeyde yapılan ilk ziyarettir. Ayrıca, 15-16 Ocak 2015 tarihlerinde Dışişleri Bakanı Sushma Swaraj ülkemize bir çalışma ziyareti gerçekleştirmiştir.

Hindistan’dan ülkemize hükümet başkanı düzeyinde son ziyaret ise 15-16 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya’da düzenlenen G-20 Zirvesi’ne katılan Hindistan Başbakanı Narendra Modi tarafından gerçekleştirmiştir. Ayrıca 25 Temmuz 2018 tarihinde Güney Afrika’da düzenlenen BRICS zirvesine İslam işbirliği teşkilatı dönem başkanı olarak sayın Cumhurbaşkanımızın davet edilmesi ile Hindistan başbakanı Naredra Modi ve Cumhurbaşkanımız arasında bir görüşme gerçekleşmiş ve görüşmelerin ardından siyasi ve ekonomik ilişkilerin artacağı yönünde açıklamalar yapılmıştı.

18-19 Ağustos 2016 tarihlerinde Dışişleri Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu, Hindistan’a resmi bir ziyaret gerçekleştirmiş ve bu vesileyle “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Hindistan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Arasında Yol Haritası” kabul edilmiştir.

Türkiye ile Hindistan arasındaki ikili ilişkiler son yıllarda karşılıklı ziyaretlerle gelişmektedir. Özellikle Sayın Cumhurbaşkanımız 30 Nisan – 1 Mayıs 2017 tarihlerinde Hindistan’a resmi ziyaret gerçekleştirmiştir. Sayın Cumhurbaşkanımız daha önce Kasım 2008’de Başbakanlığı döneminde, 11. Cumhurbaşkanı Sayın Abdullah Gül ise Şubat 2010’da Hindistan’a resmi ziyarette bulunmuşlardır.

Özellikle cumhurbaşkanı recep Tayyip Erdoğan’ın 2017 deki doğrudan Hindistan’ı ziyareti iki ülke arasındaki ilişkileri üt seviyeye çıkarmıştır.

Hindistan büyük elçisi Şakir Özkan Torunlar’ın geçtiğimiz aylarda büyükelçiler toplantısı sonrasında AA’ya verdiği röportajda belirttiği üzere iki ülke arasındaki ilişkiler Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyaretiyle ivme kazandı. Hindistan büyük elçisi Şakir Özkan torunlara göre Başkan Erdoğan’ın yaptığı ziyaretin hem Türkiye hem de Hindistan açısından önemli noktalardan biri de Sayın Cumhurbaşkanımızın ziyaret güzergahına başka hiçbir ülkeyi eklememiş olmasıydı. Sadece kendileri için yapılan bu ziyareti Türkiye’nin Hindistan’a gösterdiği özel ilginin bir nişanesi olarak gördüler.

Ayrıca 15 Temmuz darbe giriminden sonra da iki ülke arasında FETÖ konusunda işbirliği sürmektedir. Hint yönetiminin 15 Temmuz’da ilk günden itibaren Türkiye’yle büyük dayanışma göstermiş ve 16 Temmuz’da Hindistan’ın Başbakanı Narendra Modi Türk milletiyle dayanışmasını sergilemek ve demokrasiye destek vermek için Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı aramıştır.

Temel Ekonomik Göstergeler (2017-2018 tahmin edilen)

GSYİH (trilyon $)	:	2.848
Reel GSYİH Büyüme Oranı (%)	:	7.7
Nüfus (milyar)	:	1.3
Kişi Başına Gelir ($)	:	2134
Enflasyon Oranı (%)	:	4.3
İşsizlik Oranı (%)	:	8.8
İhracat (milyar $)	:	303
İthalat (milyar $)	:	465
Ülkemizle Ticareti (milyar $)	:	6.5 (2016)

 

İkili Ticari ve Ekonomik İlişkiler:İkili Ticaret Rakamları (milyon dolar)

Yıl	İhracat	İthalat	Hacim	Denge
2007	348	2.299	2.647	-1.951
2008	542	2.457	3.000	-1.915
2009	411	1.902	2.313	-1.491
2010	606	3.409	4.016	-2.803
2011	756	6.498	7.254	-5.742
2012	791	5.843	6.635	-5.051
2013	586	6.367	6.954	-5.780
2014	586	6.898	7.485	-6.311
2015	650	5.613	6.263	-4.962
2016	652	5.757	6.409	-5.105

Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Altın, gümüş, adi metaller, metal ve bakır cevherleri; Hindistan’dan ithalatında ise taşkömürü katranı, ham petrol ürünleri ve hafif yağlar

Başlıca İthal Ürünlerimiz: Sentetik filament iplikleri, karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar, sentetik organik boyayıcı maddeler, fluoresanlı aydınlatma maddeleri, propilen ve diğer olefinlerin polimerleri, sentetik devamsız lifden iplik, pamuk, traktörler

Ayrıca Turizm sektöründe de iki ülke arasında önemli gelişmeler yaşanmaktadır. 2012 yılında 73.731 bin Hintli turist ülkemizi ziyaret etmişken, 2013 yılında bu sayı 90.934’e, 2014 yılında 119.503’e, 2015 yılında 131.869’a yükselmiştir. 2016’da bu rakam 79,316 olarak kaydedilmiştir. Son dönemde varlıklı Hintli ailelerin ülkemize yönelik düğün turizminde de önemli artış yaşanmıştır.

Türkiye’ye ziyaret 2018 yılında yüzde 99 artış gösterdi.

Türkiye’nin Hindistan büyükelçisi Torunlar’ın Ağustos 2018’de AA’ya yaptığı konuşmasında, Türkiye’de yaşanan terör saldırıları ile 2016’da turizm sektöründeki kısa süreli gerilemenin ardından, 2018’de Hindistan’dan Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısının yüzde 99 artış gösterdiğini bildirdi.

Ayrıca Torunlar, Hindistan’ın dünyada en fazla nüfusa sahip ikinci ülke ve gelişen bir ekonomiye sahip olduğunu söyledi. İki ülkenin ticari anlamda ilişkilerinin daha da gelişmesi gerektiğine dikkati çeken Büyükelçi Torunlar, şu değerlendirmelerde bulundu: “Yapılan ziyaretler neticesinde iki ülke liderleri 2020 yılına kadar 10 milyar dolarlık ticaret hacmini hedef olarak ortaya koymuşlardır. Bu kararın ardından iki ülke ticaret hacminde yüzde onluk bir artış gördük. 2018 başından bu yana Hindistan’a ihracatımız yüzde 53 artış göstermiştir. Türkiye ve Hindistan ticaretini milli paralarla yapabilirse iki ülkenin ticaret hacmine olumlu etki yapacaktır.”

Ayrıca Sayın Cumhurbaşkanımızın, 30 Nisan-1 Mayıs 2017 tarihlerinde Hindistan’a resmi bir ziyaret düzenlemesiyle ikili ilişkilerin geliştirilmesi, karşılıklı yatırımların arttırılması, ikili işbirliği alanlarının çeşitlendirilmesi, nükleer enerji, sivil havacılık, ilaç, uzay ve teknoloji alanlarında işbirliğinin geliştirilmesi, ikili KEK mekanizmasının düzenli olarak sürdürülmesi, Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşmasının hayata geçirilmesi, iki ülke arasındaki düzenli uçuşların ve destinasyon sayısının arttırılması konuları ele alınmıştır.

Sonuç olarak tüm veriler göz önüne alındığında Türkiye’nin son iki yıldır doğuya açılma yönündeki politikalarına bakılarak Hindistan-Türkiye ekonomik ilişkilerinin hızla artacağı söylenebilir. Nitekim Hindistan’ın Türkiye ile ticareti 2016 yılında 6.5 milyar dolar iken bu rakamın 2020 yılında 10 milyar dolara çıkması beklenmektedir.

Aydın GÜVEN

Kaynakça

• Ali, Abdullah Yusuf. The making of India: a brief history of the different elements, geographical, ethnical, material, moral, and political … Lahore: Sang-e Meel Publications, 2006.
• Arzu Güler, “Absence of a Common Kashmırı Identıty and Future Claıms ın The Regıon of Kashmır: Paradox of Dıstınct Natıonalısms”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Yıl: Temmuz 2017  Cilt-Sayı: 10(3)
• Atagenç, Ö. (2012). Çin ve Hindistan’ın Deniz Stratejisi ve Hint Okyanusu’nda Güç Mücadelesi. Bilge Strateji, 4, VI.
• Basu, Kaushik-Maertens, Annemie,(edit)The Concise Oxford Companion to ECONOMİCS in India, Oxfort Publication. New Delhi, 2016
• Çelebi, S. (2009). Hindistan: Güney Asya’nın Güncel Jeopolitiği Bağlamında Uluslararası Politikada Mevcut ve Muhtemel Yeri.
• Deshpande, Manali S. History of the Indian caste system and its impact on India today. 2010.(PDF)
• C. Siraz. Evolution of Indias Foreign Policy, New Delhi: Nisha Publications, 2015,
• Hindistanda yükselen ırkçı tehlike – aa.com.tr.” Accessed December 21, 2017. http://www.bing.com/cr?IG=8E028129AF02480EBBFC06F0F60439D8&CID=095EE295EF17617F0DA4E9CAEEB860A2&rd=1&h=gSz_gxRYlxhYHpotyvpLj1PmDY9lfGE9RPCOpJSEqbw&v=1&r=http%3a%2f%2faa.com.tr%2ftr%2fanaliz-haber%2fhindistanda-yukselen-irkci-tehlike%2f777807&p=DevEx,5066.1.
• İnat, Kemal- Duran, Burhanettin -Ataman, Muhittin. (Editörler) DÜNYA ÇATIŞMALARI: Çatışma Bölgeleri ve Konuları. Dietmar Fricke, “Hindistan: Sömürge Mirasının iç Çatışmaları”. Nobel Akademik Yayıncılık. 2016.
• Menon, Jisha. The performance of nationalism: India, Pakistan, and the memory of Partition. Cambridge: Cambridge Univ. Press, 2013.
• Gopal Jayal, Niraja- Mehta,Pratap Bhanu (edit), POLİTİCS İN INDİA,Oxfort Publication. New Delhi, 2016
• Kunal Mukherjee.The South Asian Association for Regional Cooperation: Problems and prospects. http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.910.7232&rep=rep1&type=pdferişim:06.08.2018
• Ogden, Chris, Hindistan Dış Politikası, Çev. Aslan Yavuz Şir, İyi Düşün Yayınları, İstanbul: Temmuz 2016,
• T.Treadway https://www.investing.com/analysis/the-fatal-attraction-of-indian-populism-119135(Erişim Tarihi: 26.11.2017)
• “TASAM | Sömürgecilik Faktörü ve Hint Toplumu.” Accessed December 21, 2017.http://www.bing.com/cr?IG=9E5DF771ECE8416DAE61D7E3C5A7F5DE&CID=0EF5AFBC2B2B646A35CAA4E32A84654D&rd=1&h=KphpLiaN1ZLHZ5P4RAUd2boQwmCd48ykzc3XuQvSg2s&v=1&r=http%3a%2f%2fwww.tasam.org%2ftr
• http://mofapp.nic.in:8080/economicsurvey/pdf/001-027_Chapter_01_Economic_Survey_2017-18.pdf An Overview of India’s Economic Performance in 2017-18
• C. Ekonomi Bakanlığı, Dış İlişkiler, Ülkeler, Hindistan. (Erişim T. : 10.07.2018)
• BM- Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı
• ILO-International Labour Organisation (E.T. : 10.07.2018)
• The WorldBank (E.T. : 10.07.2018)
• UNICEF (E.T. : 10.07.2018)
• CIA World Factbook/ indexmundi.com (E.T. : 10.07.2018)
• factly.com (E.T. :11.07.2018)
• C. Dışişleri Bakanlığı / www.mfa.gov.tr (E.T. :11.07.2018)
• http://www.thebetterindia.com/18248/most-powerful-social-citizens-movements-inindia/ (E.T. :11.07.2018)
• http://mha.nic.in/bo (Government of India Ministry of Home Affairs) (E.T. :11.07.2018)
• http://www.bbc.com/news/world-south-asia-12557390 (E.T. :11.07.2018)
• https//www.techinasia.com (E.T. :11.07.2018)
• https://bilgibirikimi.net/2012/08/25/hindistan-hakkinda-bilgiler-hindistanin-tarihi-vekulturu/ (E.T. :11.07.2018)
• http://www.historydiscussion.net/history-of-india/indias-relationship-with-herneighbors/1685 (E.T. :11.07.2018)
• https://www.fundsforngos.org/developing-countries-2/india/great-indian-foundationsapply-today/ (E.T. :11.07.2018)
• 4icu.org/. uniRank: World University Rankings & Reviews (E.T. :11.07.2018)
• http://mhrd.gov.in/language-education-0, Department of Higher Education. (E.T. :11.07.2018)