Ozan DurRefah Kapısından Mısır’a giriş oldukça maliyetli ve onun şiddetli bürokratik sistemi bu seferi bir kabusa dönüştürüyor.
Gazze, israil’in kuşatması altında ve iki çıkış noktası var. Bu çıkış noktalarından geçiş oldukça zahmetli, karmaşık ve emniyetsizdir.
Asriran’ın (haber sitesi) raporuna göre, Gazze bölgesi iki taraftan israil ile (Kuzey ve Doğu) bir taraftan Akdeniz ile (israil’in kontrolünde) güney tarafından ise Mısır ile sınırdaştır.
Gazze halkı, israil için ve ticari mallar için geçiş söz konusudur ama şuan insanların geçişine kapanmıştır. israil, deniz tarafından Filistinlilerin gemiyle veya kayıkla başka bir bölgeye geçmelerine izin vermemektedir. Pratikte Gazze’den dünyaya açılan tek çıkış yolu Mısır ile olan kara bağlantısıdır. Mısır ile Gazze, Refah kapısıyla beraber birbirlerine bağlıdırlar.
Son günlerde Gazzeli bir Filistinli, Filistinlilerin işgal altındaki Gazze’den çıkış tarzlarını ve yöntemlerini eleştirdi. Mısır’a girişte insanlardan büyük maddi kazançlar elde eden şirketleri ifşa etti. Refah kapısından Mısır’a giriş güzergâhını Filistinlilerin “Tahkir Yolu” olarak adlandırdı.
Bu Gazzeli vatandaş, bazı Mısırlı ve Gazzeli şirketleri suçladı ki bu şirketler yolcuları VİP tercih etmeye zorluyorlardı. VİP tercih etmeyenlerin gidiş gelişlerini ise çok zorlaştırıyorlardı.
Fransız haber sitesi bu eleştiriyi araştırdı ve şöyle söylüyorlar.
Mustafa isimli Gazze vatandaşı Filistinlilerin hakaret-amiz bu güzergâhını eleştirdi. O bu geçişi sağlayan ve bu geçişten nemalanan şirketlerin isimlerini saydı ve onları eleştirdi. Eleştirisini yazdıktan sonra bir saat bile geçmemişti ki telefonu çaldı. Hamas’dan bir yetkili arıyordu ve yazıyı silmelerini istedi.
Filistinliler Gazze’den Mısıra geçişte beklemedeler (Resim 1)
Mustafa bir siyasi analizciydi ve şunları dile getirdi. “Sınır ticareti Mısırlılar için çok hassas bir konu ve yazının yayınlanması Filistinlilere zarar veriyor.”
O hemen sosyal medyadaki yazısını sildi. Ama onlarca kişi bu yoruma katıldı ve yorum hakkında görüşlerini belirttiler. Bu destek, Gazze’den ana çıkış yolu üzerindeki yaygın hayal kırıklığını yansıtıyor.
Kahire’ye giden yol 380 km sürüyor ve Sina Yarımadasının kavurucu çöllerinden geçiyor. Mısır ordusu bu güzergâhta aşırılık yanlısı gruplarla savaşıyor, kontrol noktaları kurdular ve giriş çıkışları kontrol ediyorlar. Bu yolculuğun bir kısmı da Süveyş Kanalı’ndan geçiyor.
Gazze’de yaygın olan şikâyet yolculuğun eski ve havasız otobüslerle yapılmasıdır ve bu durum yolculuğu her gün daha da zorlaştırıyor ve huzursuzluğu artırıyor. Bu durum da şirketler yolculuğun güzel geçmesi ve sorunların ortadan kalkması için “özel hizmet” sunuyorlar tabi ki bu hizmet karşılayabilenlere.
Bu yolcu şirketlerinde çalışan bir görevli (ismini vermedi) bu durumun “Filistinliler için bir facia” olduğunu açıkladı. O Gazze ve Mısır arasında gidip gelme sanayisinin 175 bin dolar (günlük) olduğunu kaydetti.
O ayrıca ekledi: “Mısır tarafı Gazze’ye geri dönüşte o kadar baskı uyguluyor ki insanlar bir dahaki sefere VİP servisi kabul etsinler ve parasını ödesinler.”
2 milyon fakir insanın Gazze’ye giriş ve çıkışı çok zordur.
Gazze’den Kahire’ye yol güzergâhı (Resim 2)
İsrail, Hamas’ın iktidara gelmesinden sonra (2007) Gazze’yi havadan, karadan ve denizden muhasara altına aldı.
İsrail, Hamas’dan kendilerini korumak amacıyla bu hamleyi yaptıklarını açıkladı. İsrail yolcu gemilerine Gazze limanında taşıma izni vermiyor.
Gazze’den iki çıkış yolundan başka yol yok, çıkış yerleri şiddetli Mısır ve İsrail kontrolünde.
Erez Geçidi İsrail’de sona eriyor. Bu geçiş İsrail’de ticaret yapmaya lisansı olan Filistinlilere aittir. Bazı ciddi tıbbi vakalar ve kişiler Ürdün’e transit geçiş hakları varsa burayı kullanabiliyorlar.
Buna rağmen Refah Kapısı Filistinliler için en iyi çıkış kapısı olarak sayılmaktadır.
Ama bu yol ise çok maliyetli ve bürokratik engelleri aşmak gerçekten zor.
VIP Hizmeti
Filistinliler haftalarca önceden isimlerini bekleme listesine kaydetmeliler ve bu durumda bile bu onların çıkış yapabilecekleri anlamına gelmiyor.
Filistinliler son yıllarda özel şirketlere binlerce, yüzlerce dolar ödemeye başladılar ve VIP hizmeti veren araçlara tevessül ettiler.
Filistinliler Mısır Refah kapısından giriş yapmak için bekliyorlar. (Resim 3)
Hamas’ın kısa hükümeti döneminde geçişler daha da kolaydı.
Muhammed Mursi döneminde yarım milyon civarında Filistinli Refah kapısını kullandı. Muhammed Mursi İhvanı Müslimin üyesiydi ve Hamasa yakındı.
Muhammed Mursi’nin “darbeyle indirilmesinden” sonra Refah kapısından geçen Filistinlilerin sayısı etkileyici bir şekilde azaldı.
Abdülfettah Sisi döneminde Refah Kapısı periyodik olarak açıldı ve kapatıldı. Mısır bu taktikten ve kaldıraç olarak baskı uygulamaktan fayda sağlıyor.
4 günde 380 kilometre
Gazze’den birkaç kişi bu geçişi kullandı, ifşa olmamak ve “sorun yaşamamak” adına isimlerini Fransız basınına bildirmediler.
İsimlerinin gelecek yolculukta kara listede olmasından korkuyorlar.
Ahmed olarak isimlendirilmek isteyen kişi, şunları söyledi. Mısırdan Gazze’ye dönmesi 5 saat yerine 4 gün sürdü. (normal olarak bu yolculuk 5 saat sürüyor)
O özel bir taksi tuttu ve Çarşamba günü sabah 4’te Gazze’ye gitmek niyetiyle Kahire’yi terk etti. O şoför ile 130 dolar karşılığında Refah’tan Gazze’ye götürmeleri için anlaşmışlardı.
Refah Kapısı pahalı olmasından ve bürokratik zorluklardan kötü bir üne sahiptir (Resim 4)
Süveyş kanalı girişinde bu yolculuk durdu. Burada araba geçişleri kapatıldı ve her taraf araba doldu.
O kişi ise kendi arabasını terk etti ve diğer 5 yolcuyla hesabı taksim ettikten sonra başka bir arabaya geçip orada uyudu.
Daha sonra Mısırlı memurlar onun bütün çantalarını açtılar ve “şöyle devam etti: “Sigara ve parfümümü müsadere ettiler. Facebook hesabımı ve Watsapp’ımı açtılar ve resimlerime baktılar.”
O üç güvenlik kontrolünden sonra sakince Sina yolundan hareket ettiler ve Perşembe öğleden sonra diğer kontrol noktasına geldiler.
Bu durakta yolun kapalı olmasının nedenini söylediler.
Mısır’ın Ariş şehrinde kirli bir oda kiralamak zorunda kaldı ve iki gün yolun açılmasını bekledi.
Ahmed ve arkadaşları Refah kapısına koştular ama uygun zamanda gelmemişlerdi.
O çok yorgun ve telaşlıydı, o gün sokakta uyuduktan sonra ertesi gün sınırdan geçti.
Filistinlilerin birçoğuna göre Refah Kapısından gidip gelmek karışıktır. Bunun sebeplerinden bazısı ise Daeş’in Mısır emniyet güçleriyle çatışmasıdır.
….
Filistinlilerin birçoğu için Refah Kapısından geçiş yapmak güvenlik açısından sıkıntılıdır. (Resim 5)
Fatıma (gerçek ismi değil) bir sene önceki yolculuğunda şunları söyledi. “Korkuyordum, sokaktaydık. Ne su vardı ne de tuvalet.”
O devam etti: “Silah seslerini duyuyorduk. Yanımızda olan kadınlardan birisi düzenli feryat ediyordu. Ölüyoruz, ölüyoruz” diyordu.
Bir sonraki gece “Baluza?” kontrol noktasında otobüste uyudular. Bir sonraki gece de Ariş şehrinde otobüsün altında sabahı ettiler.
O gün hava çok sıcaktı ve otobüsün altında çocuklar sürekli ağlıyorlardı. Bu tarz, Filistinliler için oldukça tahrip ve tahkir edici idi.
Ahmed ise bu yolu tamamlamıştı ve şunları söylüyordu. “Bir dizi seyahat zorluğu beni içine çekiyor”
Ahmed ekledi: “Gazze halkına kötü davranılıyor ve sanki biz teröristiz”
Ahmed sonradan bazılarının bu yolculuğu birkaç saatte veya bir günde tamamladıklarını fark etti.
Refah Kapısı. Gazze’de bulunan şirketler bin dolar karşılığında özel taksi, kayıt ve daha hızlı yolculuk ve gerekli belgeleri hazırlıyorlar. (Resim 6)
Ahmed aradaki bu farkın alınan VİP hizmetten kaynaklandığını düşünüyor.
Ahmed teessüfle bütün bunların müsebbibi olarak Mısırlı otoriteleri suçluyor ve onlar Filistinlileri VİP hizmet almaya mecbur ettiler diyor. Ben yolculuğumda birkaç taksi ile kirli otellere ödediğim parayla bu parayı zaten vermiş oldum ve yolculuğum 5 gün sürdü, demektedir.
….
-https://www.asriran.com/fa/news/813832/%D9%81%D9%84%D8%B3%D8%B7%DB%8C%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%BA%D8%B2%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%AC-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AF-%D9%BE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%81%D8%B1-5-%D8%B3%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D9%87
Farsçadan Çeviren: Ozan Dur
22.11.2021