TERÖRÜN SOSYOLOJİSİ VE TERÖRİST DAVRANIŞINI ANLAMAK | İlim ve Medeniyet

Kınanacak eylemlerin haklı gösterilmesi için kullanılan yanlışları düzeltmek; terörist olmak için, ılımlı bir siyasi protestodan başlayıp, aşamalı olarak gelişen süre bir teröristin oluşmasını sağlar. Terörist ve onun geçmiş yaşantısı birbiriyle ilintili olmayı bile geçmiş, artık iç içe geçmiştir. Peki, insanı terörist faaliyetlere iten şeyler nelerdir?

Bu konuda birçok kişinin farklı bakış açıları vardır. Popüler ve uzman kişiler bu konuda şu kanıya varmışlardır. Terörist kişiler hastalık/çılgınlık ve ahlaki değer zayıflığından dolayı böyle şeyler yapmışlardır. Bu ahlaki zayıflık ise yaşadığı ortam ve yaşantısı boyunca insanlar tarafından ötekileştirilmesinden dolayı olmuştur. Kısacası uzman kişiler, onları ‘şeytan canavarlar’ olarak adlandırırlar; adlandırmak politik, ekonomik ve sosyal çevreyi göz ardı eder. Politik, ekonomik ve sosyal çevrenin göz ardı edilmesi insanı sadece ötekileştirilme ile kalmayıp, farklı bir dünyanın da içine sürükler.

Yaşanılan çevre ve koşullar insanı terörizme iter. Çünkü teröristler toplumun suçsuz kurbanlarıdırlar. Bunun en güzel örneği ise Filistin Olayıdır. Bir terörist için bulunduğu bölge ve çevresi çok önemlidir. Çünkü terörist davranışını ve sosyolojisini anlamak için çevresel şartlar büyük önem taşır. Önceden de dediğimiz gibi terörist faaliyetlere çevresel koşullar iter. Brian Jenkins’in bu konuda önemli bir düşüncesi vardır. İki göz ardı etme alanı olarak nitelendirilen bu düşünce; bu alanda teröristin karar vermesini ve terörist aklının işleyişinden bahseder.

Burada verilebilecek bir örnekten söz etmek gerekirse; terörist bir kişinin herhangi bir örgüte katılması anında olabilecek bir şey değildir. Aşamalı bir süreç gerektirir ve örgüt içindeki bir grup tarafından ilk görüşmede kişinin o örgüte karşı sempatisinin olup olmadığı öğrenilir. Eğer sempatisi olduğu hissedilirse kişinin algıları o yöne çekilir ve bir dahaki görüşmede kişinin örgüte katılımı sağlanır.

Teröristler çok kişilikli insanlardır. Çok çeşitli kişilikleri olan bu insanlar genellikle bu eğilime yatkındırlar. Ve teröristte iki kişilik özelliği vardır. Bunlar düşük benlik saygısı ve risk almadır.

Düşük benlik saygısı, yüksek beklenti yapan teröristler bu eylemleri gerçekleşmediğinde hayal kırıklığına uğrarlar ve bunu başarısızlık olarak görüp acı çekerler. Bu kişiler yaşamlarının dış kaynaklarca desteklendiği düşünülmektedir. Terörist grup veya kişi var olan otoriteye tek amaçlı isteklerle karşı çıkarak isteklerini gerçekleştirmeye çalışırlar. M.Crenshow’a göre terörizm, dürtüsel değil, yansıtmalı şiddet içerir. Gerektiği zamanlarda ise yansıtmalı şiddet, dürtüsel şiddeti kapsayacak bir şekilde gerçekleşir.

Diğer kişilik özelliği ise risk almadır. Kişisel kimliğin gelişimi, kişiliğin devamı ve bütünlüğü için temeldir. Burada en önemli kavram bebeklikte başlayan güven duygusudur. Birey küçük yaşta ailesinden aldığı güven, onun doğru kişilik özelliğine sahip olmasını sağlar. Zira bu güven duygusu bir kere aşılanmadı mı o zaman kişinin güven duygusu yok olur ve çevresine önyargılı yaklaşarak terörizme yatkınlaşır. Çevreye karşılı bu önyargılı yaklaşım, belki de kişinin toplum tarafından ötekileştirilmesinin temel nedenidir.

Terörist gruplarda üç aşama çok önemlidir. Bunlardan birincisi gruba alınma, ikincisi grupta birbirini tutma ve sonuncusu ise grup içindeki üyelerin aşırılığıdır. Bu aşamalarda grup içinde görüş ayrılığına ve gruplaşmalara sebep olabilir. Grup içinde bir sorun olduğu zaman; genelde kararı grup içinde lider konumunda olan ve kişi üstünlüğüyle bunun olmasını sağlayacak olan kişinin sözü dinlenir. Ona karşı çıkan kişi ise grubun içine çekilmeye çalışılır. Eğer kişi hala bu durumu sergilemeye devam ederse gruba bağlılık açısından kişi gruptan çıkarılır.

Otoriteler tedbir aldıkça terörist eylemler daha çok olmaya devam edecektir. Siz ona şiddetle karşılık verirseniz onunda size dönüşü şiddet olacaktır. Bu bir döngü şeklinde devam edebilir. Ama bu döngü, terörist eylemlerin sonuçlandırılmayacağı anlamına gelmiyor ki otoriteler izlediği yöntem ve politikalar ile bu eylemleri sonuçlandırabilirler. Mantıklı şiddetsiz eğiliminden şiddetli eğilime kayma olabilir ki böyle durumlarda zaten bu şiddetin oluşmasını sağlayan terörizmin nedeni çevresel ve psikolojik faktörlerin karışımı olmasından dolayıdır.

TERÖRİST, gerçek kötülükleri anlatmayan, gerçek gruplar içindeki gerçek kişilerdir !

YUSUF TANER KILAVUZ